Omicron ကိုကာကွယ်ဖို့ New Normal ဆက်နေပါ

ကိုသန့်ဇင်လင်းရေးသည်။
ကိုဗစ်မျိုးကွဲသစ် အိုမီခရွန် ကို အာဖရိကတိုက်မှာစတင်ခြေရာခံမိခဲ့ပါသည်။ တောင်အာဖရိက တွင် နိုဝင်ဘာ ၉ ရက်နေ့တွင်စတင်သတိမိခဲ့ပြီး အလားတူရောဂါကို ဘော့ဆဝါနာတွင် နိုဝင်ဘာ ၁၁ တွင်ထပ်မံတွေ့ရှိခဲ့ကြသည်။

ပထမဆုံးသော လူနာကို နိုဝင်ဘာ ၂၄ တွင် တောင်အာဖရိက တွင်အတည်ပြုပေးခဲ့ပြီး ၂၆ ရက်နေ့တွင် အိုမီခရွန်ဟု အမည်ပေးခဲ့သည်။ ဟောင်ကောင်တွင်လဲ အိုမီခရွန် လူနာကို ၂၄ ရက်တွင်ပင်တွေ့ခဲ့ရသည်။ ၂၅ ရက်နေ့တွင် အစ္စရေး၊ ဘယ်လဂျီယံ အစရှိ ဥရောပ နိုင်ငံများတွင်စတင်တွေ့ရှိပြန်သည်။ ၂၇ ရက်နေ့တွင် ဥရောပရှိ ဂျာမဏီ၊ အီတလီ၊ နယ်သာလန် တို့တွင် ထပ်မံတွေ့ရှိပြီး ၂၈ ရက်နေ့တွင် သြစတီးယား၊ ဒိန်းမတ်၊ ချက်တို့အပြင် ဥရောပ မဟုတ်သည် သြစတေးလျ နှင့် ကနေဒါတွင်ပါ ထပ်မံတွေ့ရှိရပြန်သည်။ ၂၉ ရက်နေ့တွင် ပေါ်တူဂီ၊ ဆွီဒင်၊ စပိန်။ ၃၀ ရက်နေ့တွင် ဂျပန် ဘရာဇီး အထိ တိုးချဲ့တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက်နေ့တွင် နိုင်ဂျီးရီးယား၊ အမေရိကန်၊ တောင်ကို ရီးယား တို့တွင် ဆက်လက်တွေ့ရှိပြီး ၂ ရက်နေ့တွင်တော့ အာရှမှ စင်ကာပူ၊ အိန္ဒိယ၊ မလေးရှား၊ သီရိလက်ာ စသဖြင့် တိုးတက် တွေ့ရှိခဲ့သည်မှာ ၃ရနိုင်ငံတွင် ကူးစက်ခံထားရသူ ၄၉၂ ဦး ရှိခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ တိုက်ကြီး ၅ တိုက်စုံသွားပြီဖြစ်သည်။

ကနဦးတွေ့ရှိသော တောင်အာဖရိက တွင် တွေ့ရှိချက်များအရ ရောဂါစတင်တွေ့ရှိသော ရက်ပိုင်း ရောဂါပွားများမှုမှာ ပထမလှိုင်း၊ ဒုတိယလှိုင်း၊ တတိယလှိုင်း တို့ထက် သာလွန်နေသည်ကို တွေ့ရသည်။ ကိုဗစ် စတုတ္ထလှိုင်း အဖြစ် တွက်ဆထားကြသည်။ အာဖရိက ၅ နိုင်ငံတွင် ရောဂါကူးစက်မှု ရှိနေသည်။
ရောဂါ ၂ ဆပျံ့ပွားမှုနှုန်းမှာ ပထမလှိုင်း ၁.၃ ရက်၊ ဒုတိယလှိုင်း ၁.၇ ရက်၊ တတိယလှိုင်း ၁.၅ ရက် အချိန်ယူခဲ့ရပြီး ယခု အိုမီခရွန်မှာ ၁.၂ ရက်သာ ကြာမြင့်ခဲ့သည်။

အာဖရိက တွင်စတင်လေ့လာမှုဖြစ်သဖြင့် အာဖရိက ကိုအခြေခံထားခြင်းကြောင့် ရောဂါပျံပွားနှုန်း မြင့်မားခြင်းလဲ ဖြစ်နိုင်ပါသည်။ အာဖရိကသည် ကမ္ဘာတွင် ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးထိုးမှု အနဲဆုံးဖြစ်သည်။ တောင်အာဖရိက သည် နိုင်ငံလူဦးရေ ၂၄ ရာခိုင်နှုန်း အထိ ဆေးထိုးပေးထားနိုင်ပြီး အာဖရိက တတိုက်လုံးပျမ်းမျှ နှုံးမှာ ၇ ရာခိုင်နှုန်း သာရှိသည်။ အာဖရိက ၁၄ နိုင်ငံတွင် ကာကွယ်ဆေးထိုး​ပေးနိုင် မှုသည် ၂ ရာခိုင်နှုန်းခန့် သာရှိသေးသည်။ ကမ္ဘာ့ပျမ်းမျှ စံနှုံး ၄၂ ရာခိုင်နှုန်း ဖြင့် တွက်ပါက အင်မတန် နိမ့်ကျပေသည်။

ကမ္ဘာတွင် လူတယောက် ဆေး ၂ ကြိမ်ဖြင့်တွက်ပါက ကာကွယ်ဆေးအများဆုံးထိုးနိုင်မှုသည် ဥရောပဖြစ်ပြီး အမြင့်ဆုံး အိုက်စလန် ၉၅ ရာခိုင်နှုန်း ယူကေ ၈၅ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဒိန်းမတ် ၈၅ ရာခိုင်နှုန်း၊ အိုင်ယာလန် ၈၃ ရာခိုင်နှုန်း၊ ပေါ်တူဂီ ၈၂ရာခိုင်နှုန်း၊ စပိန် ၈၂ ရာခိုင်နှုန်း၊ အီတလီ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ နော်ဝေ ၇၉ ရာခိုင်နှုန်း၊ ပြင်သစ် ၇၈ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဆွီဒင် ၇၈ ရာခိုင်နှုန်း တို့ဖြစ်ကာ အနိမ့်ဆုံးနှုံးသည် ၅၄ ရာခိုင်နှုန်း သာဖြစ်သည်။ ထိုမျှအထိ ကာကွယ်ဆေးအားစိုက်ထိုးထားသည့် ဥရောပ ၄၄ နိုင်ငံတွင် ၁၉ နိုင်ငံက အိုမီခရွန် ကူးစက်ခံထားရသည်။

အိုမီခရွန်သည် အာရှတွင် ၇ နိုင်ငံကူးစက်ခံထားရသည်။ အရှေ့တောင်အာရှ နိုင်ငံများ၏ ကာကွယ်ဆေးထိုးနိုင်မှုမှာ စင်ကာပူ ၈၈ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဘရူနိုင်း ၈ ရာခိုင်နှုန်း၊ ကမ္ဘောဒီးယား ၈၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ မလေးရှား ၇၈ ရာခိုင်နှုန်း၊ ထိုင်း ၆၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဗီယက်နမ် ၅၄ ရာခိုင်နှုန်း၊ လာအို ၄၂ ရာခိုင်နှုန်း၊ အင်ဒိုနီးရှား ၃၆ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဖိလစ်ပိုင် ၃၄ ရာခိုင်နှုန်း၊ နှင့် မြန်မာ ၂၂ ရာခိုင်နှုန်း တို့ဖြစ်သည်။

မြန်မာနှင့်အိမ်နီးချင်း ဘင်ဂလားဒေ့ရှ် (၁၆၅ သန်း) ၂၃ ရာခိုင်နှုန်း၊ အိန္ဒိယ (၁၃၈၀ သန်း) ၃၄ ရာခိုင်နှုန်းတို့ဖြစ်ပြီး လူဦးရေ အလွန်များကာ လက်ရှိလဲ အိုမီခရွန် ကိုဗစ်ကူးစက်ခံထားကြရသည်။ အိုမီခရွန် ကူးစက်မှုကို ကာကွယ်ရန် ကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်းသည် အရေးပါသည့် အချက်တခုဖြစ်ပြီး ကူးစက်ခံရပါကလဲ ဝေဒနါခံစားရမှု သက်သာသည်ဟု ဆိုသည်။ အခြား လိုအပ်သည် နှာခေါင်းစွပ်တပ်ခြင်း၊ ခပ်ခွာခွာနေခြင်းများကို ဆက်လက် လုပ်ဆောင်ရမည်ဟုလဲ ထုတ်ပြန်ထားသည်။

PCR စစ်ဆေးမှုများဖြင့် ရောဂါရှာဖွေနိုင်သော်လည်း RDT တက်စ်ကစ်များဖြင့် သေချာသည့် ရှာဖွေမှု မရနိုင်ဟု ဆိုသည်။ အာရှပစ္စဖိတ်ဒေသသည် အထူးသတိထားရမည့်ဒေသဟု WHO က သတိပေးထားသည်။

Omicron ကိုကာကြယ္ဖို႔ New Normal ဆက္ေနပါ

ကိုသန္႔ဇင္လင္းေရးသည္။
ကိုဗစ္မ်ိဳးကြဲသစ္ အိုမီခရြန္ ကို အာဖရိကတိုက္မွာစတင္ေျခရာခံမိခဲ့ပါသည္။ ေတာင္အာဖရိက တြင္ နိုဝင္ဘာ ၉ ရက္ေန႔တြင္စတင္သတိမိခဲ့ၿပီး အလားတူေရာဂါကို ေဘာ့ဆဝါနာတြင္ နိုဝင္ဘာ ၁၁ တြင္ထပ္မံေတြ႕ရွိခဲ့ၾကသည္။

ပထမဆုံးေသာ လူနာကို နိုဝင္ဘာ ၂၄ တြင္ ေတာင္အာဖရိက တြင္အတည္ျပဳေပးခဲ့ၿပီး ၂၆ ရက္ေန႔တြင္ အိုမီခရြန္ဟု အမည္ေပးခဲ့သည္။ ေဟာင္ေကာင္တြင္လဲ အိုမီခရြန္ လူနာကို ၂၄ ရက္တြင္ပင္ေတြ႕ခဲ့ရသည္။ ၂၅ ရက္ေန႔တြင္ အစၥေရး၊ ဘယ္လဂ်ီယံ အစရွိ ဥေရာပ နိုင္ငံမ်ားတြင္စတင္ေတြ႕ရွိျပန္သည္။ ၂၇ ရက္ေန႔တြင္ ဥေရာပရွိ ဂ်ာမဏီ၊ အီတလီ၊ နယ္သာလန္ တို႔တြင္ ထပ္မံေတြ႕ရွိၿပီး ၂၈ ရက္ေန႔တြင္ ၾသစတီးယား၊ ဒိန္းမတ္၊ ခ်က္တို႔အျပင္ ဥေရာပ မဟုတ္သည္ ၾသစေတးလ် ႏွင့္ ကေနဒါတြင္ပါ ထပ္မံေတြ႕ရွိရျပန္သည္။ ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ ေပၚတူဂီ၊ ဆြီဒင္၊ စပိန္။ ၃၀ ရက္ေန႔တြင္ ဂ်ပန္ ဘရာဇီး အထိ တိုးခ်ဲ႕ေတြ႕ရွိခဲ့သည္။ ဒီဇင္ဘာ ၁ ရက္ေန႔တြင္ နိုင္ဂ်ီးရီးယား၊ အေမရိကန္၊ ေတာင္ကို ရီးယား တို႔တြင္ ဆက္လက္ေတြ႕ရွိၿပီး ၂ ရက္ေန႔တြင္ေတာ့ အာရွမွ စင္ကာပူ၊ အိႏၵိယ၊ မေလးရွား၊ သီရိလက္ာ စသျဖင့္ တိုးတက္ ေတြ႕ရွိခဲ့သည္မွာ ၃၇နိုင္ငံတြင္ ကူးစက္ခံထားရသူ ၄၉၂ ဦး ရွိခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ တိုက္ႀကီး ၅ တိုက္စုံသြားၿပီျဖစ္သည္။

ကနဦးေတြ႕ရွိေသာ ေတာင္အာဖရိက တြင္ ေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားအရ ေရာဂါစတင္ေတြ႕ရွိေသာ ရက္ပိုင္း ေရာဂါပြားမ်ားမႈမွာ ပထမလွိုင္း၊ ဒုတိယလွိုင္း၊ တတိယလွိုင္း တို႔ထက္ သာလြန္ေနသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ကိုဗစ္ စတုတၳလွိုင္း အျဖစ္ တြက္ဆထားၾကသည္။ အာဖရိက ၅ နိုင္ငံတြင္ ေရာဂါကူးစက္မႈ ရွိေနသည္။
ေရာဂါ ၂ ဆပ်ံ႕ပြားမႈႏႈန္းမွာ ပထမလွိုင္း ၁.၃ ရက္၊ ဒုတိယလွိုင္း ၁.၇ ရက္၊ တတိယလွိုင္း ၁.၅ ရက္ အခ်ိန္ယူခဲ့ရၿပီး ယခု အိုမီခရြန္မွာ ၁.၂ ရက္သာ ၾကာျမင့္ခဲ့သည္။

အာဖရိက တြင္စတင္ေလ့လာမႈျဖစ္သျဖင့္ အာဖရိက ကိုအေျခခံထားျခင္းေၾကာင့္ ေရာဂါပ်ံပြားႏႈန္း ျမင့္မားျခင္းလဲ ျဖစ္နိုင္ပါသည္။ အာဖရိကသည္ ကမၻာတြင္ ကိုဗစ္ကာကြယ္ေဆးထိုးမႈ အနဲဆုံးျဖစ္သည္။ ေတာင္အာဖရိက သည္ နိုင္ငံလူဦးေရ ၂၄ ရာခိုင္ႏႈန္း အထိ ေဆးထိုးေပးထားနိုင္ၿပီး အာဖရိက တတိုက္လုံးပ်မ္းမၽွ ႏႈံးမွာ ၇ ရာခိုင္ႏႈန္း သာရွိသည္။ အာဖရိက ၁၄ နိုင္ငံတြင္ ကာကြယ္ေဆးထိုး​ေပးနိုင္ မႈသည္ ၂ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ သာရွိေသးသည္။ ကမၻာ့ပ်မ္းမၽွ စံႏႈံး ၄၂ ရာခိုင္ႏႈန္း ျဖင့္ တြက္ပါက အင္မတန္ နိမ့္က်ေပသည္။

ကမၻာတြင္ လူတေယာက္ ေဆး ၂ ႀကိမ္ျဖင့္တြက္ပါက ကာကြယ္ေဆးအမ်ားဆုံးထိုးနိုင္မႈသည္ ဥေရာပျဖစ္ၿပီး အျမင့္ဆုံး အိုက္စလန္ ၉၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ယူေက ၈၅ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ဒိန္းမတ္ ၈၅ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ အိုင္ယာလန္ ၈၃ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ေပၚတူဂီ ၈၂ရာခိုင္ႏႈန္း၊ စပိန္ ၈၂ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ အီတလီ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ေနာ္ေဝ ၇၉ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ျပင္သစ္ ၇၈ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ဆြီဒင္ ၇၈ ရာခိုင္ႏႈန္း တို႔ျဖစ္ကာ အနိမ့္ဆုံးႏႈံးသည္ ၅၄ ရာခိုင္ႏႈန္း သာျဖစ္သည္။ ထိုမၽွအထိ ကာကြယ္ေဆးအားစိုက္ထိုးထားသည့္ ဥေရာပ ၄၄ နိုင္ငံတြင္ ၁၉ နိုင္ငံက အိုမီခရြန္ ကူးစက္ခံထားရသည္။

အိုမီခရြန္သည္ အာရွတြင္ ၇ နိုင္ငံကူးစက္ခံထားရသည္။ အေရွ႕ေတာင္အာရွ နိုင္ငံမ်ား၏ ကာကြယ္ေဆးထိုးနိုင္မႈမွာ စင္ကာပူ ၈၈ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ဘ႐ူနိုင္း ၈ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ကေမၻာဒီးယား ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ မေလးရွား ၇၈ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ထိုင္း ၆၀ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ဗီယက္နမ္ ၅၄ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ လာအို ၄၂ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ အင္ဒိုနီးရွား ၃၆ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ဖိလစ္ပိုင္ ၃၄ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ႏွင့္ ျမန္မာ ၂၂ ရာခိုင္ႏႈန္း တို႔ျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏွင့္အိမ္နီးခ်င္း ဘင္ဂလားေဒ့ရွ္ (၁၆၅ သန္း) ၂၃ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ အိႏၵိယ (၁၃၈၀ သန္း) ၃၄ ရာခိုင္ႏႈန္းတို႔ျဖစ္ၿပီး လူဦးေရ အလြန္မ်ားကာ လက္ရွိလဲ အိုမီခရြန္ ကိုဗစ္ကူးစက္ခံထားၾကရသည္။ အိုမီခရြန္ ကူးစက္မႈကို ကာကြယ္ရန္ ကာကြယ္ေဆးထိုးျခင္းသည္ အေရးပါသည့္ အခ်က္တခုျဖစ္ၿပီး ကူးစက္ခံရပါကလဲ ေဝဒနါခံစားရမႈ သက္သာသည္ဟု ဆိုသည္။ အျခား လိုအပ္သည္ ႏွာေခါင္းစြပ္တပ္ျခင္း၊ ခပ္ခြာခြာေနျခင္းမ်ားကို ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္ရမည္ဟုလဲ ထုတ္ျပန္ထားသည္။

PCR စစ္ေဆးမႈမ်ားျဖင့္ ေရာဂါရွာေဖြနိုင္ေသာ္လည္း RDT တက္စ္ကစ္မ်ားျဖင့္ ေသခ်ာသည့္ ရွာေဖြမႈ မရနိုင္ဟု ဆိုသည္။ အာရွပစၥဖိတ္ေဒသသည္ အထူးသတိထားရမည့္ေဒသဟု WHO က သတိေပးထားသည္။